واکاوی مسئولیت ملی کارکنان سازمان های دولتی؛ طراحی و اعتباریابی یک سنجه پژوهشی

هدف غایی این پژوهش، واکاوی مفهوم «مسئولیت ملی» و طراحی و اعتباریابی سنجه ای برای اندازه گیری آن است؛ برای تحقق این هدف از استراتژی پژوهش ترکیبی اکتشافی استفاده شده است. در مرحله اول با مصاحبه با 34 نفر از کارکنان در بخش دولتی، مفهوم مسئولیت ملی واکاوی شد. در این مرحله از شیوه تحلیل داده بنیاد استفاده شد. بر این اساس نتایج مصاحبه در قالب مضامین دسته بندی شد، به طوری که مضمون های اصلی، فرعی و کد های اولیه و ثانویه حاصل شد. با توجه به نتایج حاصل، مسئولیت ملی به سه بعد مسئولیت فردی (مسئولیت فرد نسبت به خود و خانواده)، مسئولیت سازمانی و مسئولیت اجتماعی عملیاتی شد. تعیین روایی صوری و محتوایی با استمداد از نظرات 17 خبره، صورت پذیرفت. سپس به منظور روایی سازه، رابطه بین مسئولیت ملی با بی تفاوتی سازمانی و رفتارشهروندی سازمانی که هر دو دارای پرسشنامه های استاندارد هستند بررسی شد. به کمک ابزار تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم، نیز روایی سازه بررسی شد. پرسشنامه نهایی در 10 سازمان دولتی توزیع شد و اطلاعات حاصل برای اعتباریابی سنجه و بررسی فرضیه های پژوهشی استفاده شد. تحلیل های آماری، مناسب بودن مدل و فرضیه های پژوهش را تأیید کردند؛ لذا می توان نتیجه گرفت مسئولیت ملی با بی تفاوتی سازمانی رابطه معکوس معنی دار و با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت معنی دار دارد. با توجه به نتایج حاصل، سنجه مورد نظر از روایی بالایی برخوردار است.